Firma-Idea
Pojęcie Firmy-Idei zostało wprowadzone do polskiego dyskursu publicznego podczas Kongresu Open Eyes Economy Summit (OEES), który według organizatorów proponuje nowe podejście do CSRu, marketingu, PR-u oraz ogólnego kierunku rozwoju gospodarki.
Miałem szczęście uczestniczyć w tym kongresie jako delegat firmy, w której pracuję. Jego idee przewodnie mogą wydać się szumne i napompowane. Faktem jest jednak, że podczas OEES zbiegło się wiele idei i potrzeb dotychczas rozproszonych w polskiej świadomości biznesowej.
Manifest OEES ma idealistyczną wymowę, od samego początku jednak zważa na twarde realia biznesu, a zatem rynek, zysk i zainteresowanie konsumentów. Jako taki, jest on opracowany naprawdę inteligentnie, unika idealistycznej naiwności i nawiązuje do współczesnych trendów w wielkim biznesie.
Trendy te to głównie:
-tzw. prosumenci, czyli świadomi konsumenci zważający na globalną etykę danej firmy i marki
-kierunek ekologiczny, w którym między innymi przejawia się etyczne zaangażowanie biznesu
-humanizacja marketingu i PRu, które mają przestać być mieszanką oszustwa i socjotechniki, a stać się generatorami specyficznej kultury i wartości, a także społeczności konsumentów, zaangażowanych w firmę i markę, a także całe ich otoczenie powstające ze społecznego zaangażowania Firmy
Szumna idea Firmy-Idei jest pierwszym znanym mi i tak nagłośnionym pomysłem, który realnie czerpie ze współczesnej myśli humanistycznej. Na OEES zaprezentowano parę przykładów aplikowania tej idei, nie oszukujmy się jednak, że było to raczej "podciągnięcie" pod pojęcie Firmy-Idei takich firm jak Vox, Uber, Unilever czy Ikea.
Istnieją jednak naprawdę sprytne (smart) i stosunkowo niewielkie firmy, które są znacznie bliższe tego, co kryje się za pojęciem Firmy-Idei, np:
-
NOTJUSTSHOP (polska)
- SUHAB (meksykańska, szczególnie interesująca)
Charakterystyczną cechą Firmy-Idei jest jasne wyłożenie wartości i misji przewodniej, która organizuje wielość działań biznesowych i społecznych przez nią podejmowanych.
Sformułowanie takich wartości i misji jest totalnie zużytym zabiegiem marketingowym. To dobrze; sceptycyzm i wnikliwość pozwalają odróżnić wartości rozumiane jako narzędzie pokrętnego PRu, a wartości jako coś autentycznego, co współgra z działaniem Firmy, z wpływem, jaki wywiera ona na społeczeństwo.
Innymi słowy, prosumentów, grona świadomych, czy "przebudzonych", jak to określono na OEESie konsumentów nie sposób oszukać. Wartości i misja przewodnia firmy muszą być autentyczne, który to autentyzm rozstrzyga się w jego wydarzeniach i strategii biznesowej.
Myślę, że najbliższe realizacji wszystkich tych wyzwań są niewielkie, lokalne firmy, które jednocześnie mają nowoczesną (mniej lub bardziej turkusową) konstrukcję i apetyt na globalny zasięg. Mimo, ze takie korporacje jak Unilever czy Sodexo podejmują szereg strategii o charakterze etycznym i ekologicznym, ich historia, czy inne odgałęzienia mogą równie dobrze temu przeczyć. Są już niejako spalone, co nieuchronnie wynika z ich globalności; nie sposób być olbrzymem i nie ubrudzić sobie rączek.
Dotychczas społeczność Startupu opierała się na IT, e-commerce i mobilnych technologiach. Jednocześnie jednak kultura startupów to przede wszystkim marzenia o rewolucyjnych pomysłach, które odkryją w złożonej tkance społecznej nisze, w które idealnie wpasują się i osiągną bajeczne zyski.
Czy jednak dobry startup to tylko IT i Internet?
Czy nie można zaprojektować startupu opartego na innych usługach i doprowadzić do jego rozkwitu? Czy jest w ogóle do pomyślenia humanistyczny start-up?
Kultura terapeutyczna i rynek usług samorozwojowych
Pytanie to okazuje się interesujące, kiedy zrozumiemy zjawiska kultury terapeutycznej i rynku usług tzw. samorozwojowych. W skrócie, kultura terapeutyczna udostępnia szereg pojęć, dyskursów i światopoglądów związanych ze złożonością psychiki człowieka, która może podlegać uzdrowieniu i samodoskonaleniu. Analogicznie, rynek usług samorozwojowych udostępnia szereg warsztatów, kursów, ośrodków, usług, technik oferujących narzędzia w dwojakim wyzwaniu, przed którym postawiono współczesnego człowieka.
Jest to (1) odnalezienie i wyleczenie się z traum, napięć, blokad i lęków nagromadzonych w przeszłości, szczególnie w dzieciństwie, oraz (2) rozwój szeregu umiejętności miękkich i dyspozycji, co równoznaczne jest z samodoskonaleniem, dokształcaniem, rozwojem osobistym, przebranżowieniem, i tak dalej. Mowa tu zarówno o umiejętnościach komunikacyjnych, jak i biegłości typowo fizycznej, wzroście lub obniżeniu masy ciała, nauce zdolności rynkowo pożądanych, nabywaniu większej charyzmy i atrakcyjności, wreszcie religijnemu czy duchowemu realizowaniu się, które kulminuje się w mocach parapsychicznych, nadnaturalnej empatii, głębokości kontemplacji, zjednoczeniu z Absolutem i tak dalej i tak dalej.
Widzimy tutaj całe bogactwo możliwości, których możemy się nauczyć przy pomocy odpowiednich warsztatów, kursów, usług czy produktów. W Stanach Zjednoczonych rynek usług samorozwojowych powoli staje się trzecim sektorem gospodarki, z rocznym obrotem liczącym miliony dolarów. W tzw. czasach późnego kapitalizmu jest to szczególny rodzaj wartości, którego poszukują ludzie.
W Polsce ów rynek również zaczyna się wyłaniać, oscylując pomiędzy ekstremami kiczowatego baroku New Age i kursów coachingowych, na które są wysyłani pracownicy korporacji.
Rynek ten nadal jest rozproszonym zbiorem usług o często wątpliwej jakości i skuteczności. Brak odgórnych regulacji (kto zresztą miałby je ustanowić i kontrolować?) dozwala na działalność szarlatanów i oszustów, wyciągających od ludzi pieniądze na wabik sukcesu i wielkiej kariery albo parapsychicznych benefitów.
Przechodząc do rzeczy: czy można skonstruować i umocować w rynku Startup, który zaproponuje uporządkowanie i rozjaśnienie tego galimatiasu, mając na celu dobro(stan) społeczeństwa i uczciwe zyski?
Nawiązując do sukcesu Facebooka; obecnie istotą sukcesu nie jest wynalezienie "czegoś nowego", lecz raczej błyskotliwa synteza zjawisk rozproszonych na rynku i kulturze. Nowa formuła i struktura okazuje się czymś oczywistym; wszystko wskakuje na właściwe miejsce, jakby "było tam zawsze". Właśnie tak było z Facebookiem, który zjednoczył usługi dostarczane przez paru, czy parunastu providerów.
Zjednoczenie wielości w Facebooku miało charakter technologiczny. W przypadku rynku usług samorozwojowych, synteza i zjednoczenie może dokonać się w postaci Firmy-Idei, która jest trójcą
1. wartości i misji społecznej, której towarzyszy wyłożenie teorii know-how
2. społeczności prosumentów, "przebudzonych konsumentów", naturalnie reprezentujących wartości Marki-kultury
3. fizycznego miejsca, bazy, centrum dowodzenia, które generuje kulturę, wartości i wywiera przez to wpływ na społeczeństwo, a które jest jednocześnie organizacją, tkanką ludzi